"Chủ nghĩa Trump" có hại cho kinh doanh

Lược dịch từ bài đăng "Trumpism Is Bad for Business" - It’s hard to make plans when the rules keep changing của Paul Krugman trên The New York Times

-----------

Với mỗi tuần trôi qua, cuộc chiến thương mại của Donald Trump càng trở nên rõ ràng hơn, còn lâu mới trở nên “tốt, và dễ dàng để chiến thắng” “good, and easy to win”, nó đã gây tổn hại một phần lớn kinh tế Hoa Kỳ. Những nông dân đang đối mặt với thảm họa tài chính; sản xuất; nơi mà đáng ra các chính sách của Trump có nghĩa vụ phải hồi sinh như một lời cam kết; niềm tin của người tiêu dùng thì chìm nghỉm, chủ yếu là do công chúng lo ngại rằng thuế sẽ làm giá cả leo thang.

Nhưng Trump đã trả lời những nhà phê bình của mình rằng: Nó không phải lỗi của tôi, mà là do bạn. Tuần rồi, ông Tuyên bố rằng các doanh nghiệp bảo rằng mình bị tổn thương mới thuế quan của ông nên tự trách bản thân, bởi vì họ đã “chạy kém cỏi và yếu ớt” “badly run and weak”.

Như nhiều tuyên bố của Trump, một ý nghĩ xuất hiện là, liệu đảng Cộng hòa sẽ phản ứng thế nào nếu một tổng thống của đảng Dân chủ nói điều tương tự? Tuy nhiên, trong trường hợp này, có lẽ, chúng ta không nên tránh suy đoán vậy.

Như nhiều đọc giả có thể nhớ lại, năm 2012, Barack Obama đã đưa ra quan điểm rõ ràng và chân thực rằng các doanh nghiệp không chỉ phụ thuộc vào đầu tư công như đường xá và giáo dục mà còn phải vào nỗ lực của chính họ. Những khoản đầu tư công này, theo như ông nói, bạn đã không xây dựng nó “you didn’t build that”. Các nghi vấn được đặt ra, nhưng lại tách rời khỏi bối cảnh và cho rằng ông thiếu tôn trọng các doanh nghiệp; Mitt Rommey còn lấy nó làm trung tâm chiến dịch tranh cử tổng thống của mình.

Sự công kích vào Obama bao gồm chống lại kinh doanh, tất nhiên, làm niềm tin trở nên tồi tệ. Trump, mặt khác, đang tố cáo các doanh nghiệp và đổ lỗi cho họ về vấn đề mà chính sách mà ông đã tạo ra. Và, thuế quan không phải là lĩnh vực chính sách duy nhất mà Trump và doanh nghiệp Mỹ hiện đang mâu thuẫn. Một số hành động gây hậu quả nhất của Trump, liên quan đến những nỗ lực điên cuồng nhằm phá dỡ quy định về môi trường mà không như thuế quan, chúng nghe có vẻ giống như một thứ mà doanh nghiệp muốn.

Nhưng, hóa ra, nhiều doanh nghiệp muốn giữ nguyên các quy định đó. Các nhà sản xuất dầu và khí đốt lớn phản đối việc Trump nới lỏng các quy tắc về khí thải me-tan, một loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh. Các nhà sản xuất ô tô lớn đã ra mặt chống lại nỗ lực của Trump, nhằm lấy lại các tiêu chuẩn về hiệu quả sự dung nhiên liệu. Trên thực tế, trong một động thái khiến Trump nổi giận, một số công ty đã đạt được thỏa thuận với tiểu bang California để tuân thủ các quy tắc thời Obama bất chấp sự thay đổi trong chính sách liên bang.

Khi Trump dành chiến thắng đầy ngoạn mục vào năm 2016, nhiều nhà đầu tư cho rằng quy tắc của ông sẽ tốt cho kinh doanh. Nhiều nhà đầu tư cho rằng quy tắc của ông sẽ tốt cho kinh doanh. Và ông thực sự đã cắt giảm thuế rất lớn cho các tập đoàn – gần như hoàn toàn được sử dụng để chi cổ tức cao hơn và mua lại cổ phiếu, còn với công nhân, về cơ bản không có gì.

Tuy nhiên, bên cạnh việc cắt giảm thuế, ngày càng rõ ràng rằng chủ nghĩa Trump “Trumpism” có hại cho kinh doanh. Chính xác hơn, nó rất tệ cho việc kinh doanh một cách có hiệu quả.

Hãy hình dung bạn là một người đứng đầu doanh nghiệp có kế hoạch và kỳ vọng sẽ tồn tại trong một thời gian dài. Chắc chắn, bạn muốn trả thuế ít hơn và không cần phải tuân thủ các quy định tốn kém. Nhưng bạn cũng muốn đầu tư vào công ty của bạn trong tương lai. Và để làm điều đó, bạn cần đảm bảo rằng các quy tắc của trò chơi sẽ được duy trì ổn định, do đó, bất kỳ khoản đầu tư nào bạn thực hiện bây giờ, đột nhiên, cũng trở nên vô giá trị bởi những thay đổi trong chính sách tương lai.

Những phàn nàn của doanh nghiệp trong cuộc chiến thương mại của Trump không chỉ là thuế quan làm tăng chi phí và giá cả mà còn  là việc các thị trường quan trọng trả đũa bằng cách cắt đứt khả năng tiếp cận của doanh nghiệp. Vấn đề là các doanh nghiệp không thể đáp ứng các phương án khi mà các định chế zigzags lại theo ý thích của tổng thống. Họ không muốn đầu tư vào bất cứ thứ gì dựa vào chuỗi cung ứng toàn cầu, bởi vì chuỗi cung ứng đó có thể bị bóc tách ra thành từng mãnh trong tweet tiếp theo của Trump. Dẫu họ có thể đầu tư vào giả định rằng thuế quan của Trump và vĩnh viễn; nhưng bạn không thể biết được khi nào thì ông Tuyên bố chiến thằng và đầu hàng.

Chính sách về môi trường, hóa ra cũng tương tự. Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp không phải là những nhà lý tưởng, họ là những người thực dụng. Hầu hết họ hiểu rằng, biến đổi khí hậu đang xảy ra, nó nguy hiểm và cuối cùng chúng ta phải chuyển sang nền kinh tế phát thải thấp. Họ muốn chi tiêu từ bây giờ để đảm bảo vị trí của họ trong nền kinh tế tương lai đó, họ biết rằng, các khoản đầu tư làm xấu đi quá trình biến đổi khí hậu về lâu dài sẽ khiến họ thua cuộc. Nhưng họ sẽ không đầu tư vào tương lai năng lượng của chúng ta chừng nào những người theo thuyết âm mưu coi sự nóng lên toàn cầu là một trò lừa bịp khổng lồ - và / hoặc chính các chính trị gia đầy thù hận quyết tâm xóa bỏ những thành tựu của Obama – tiếp tục viết lại các quy tắc.

Tuy nhiên, công bằng mà nói, một số loại hình kinh doanh phát triển mạnh theo chủ nghĩa Trumpism, cụ thế là các doanh nghiệp cơ hội, hoạt động có chiến lược là lấy tiền và bỏ chạy. Đây là thời điểm tốt cho các công ty khai thác đổ xô vào rút tỉa bất cứ thứ gì họ có thể, để lại một cảnh quan bị đầu độc bởi các nhà đầu cơ bất động sản tài trợ cho các dự án mạo hiểm lợi dụng các lỗ hổng thuế mới được tạo ra; cho các trường đại học vì lợi nhuận, khiến sinh viên không có bằng cấp và nợ nần.

Nói cách khác, dưới thời Trump, mùa xuân dành cho những thợ mài.

Nhưng để nói một cách rõ ràng, các hoạt động đột phá này không phải là loại hình kinh doanh mà chúng ta muốn phát triển. Nói theo cách này: Làm lại nền kinh tế Hoa Kỳ trong ý tưởng của Đại học Trump không phải là làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại.

https://www.nytimes.com/2019/09/05/opinion/trump-economy.html

 
Lược dịch từ The New York Times đăng ngày 05/09/2019 bởi Paul Krugman

Paul Krugman là một giáo sư xuất sắc tại đã giành giải Nobel năm 2008 về khoa học kinh tế nhờ công trình về thương mại quốc tế và địa lý kinh tế. @PaulKrugman